پیشرانه درون‌سوز وانکل
پیشرانه درون‌سوز وانکل (یا موتور دوار که به‌خاطر مخترع آن فلیکس وانکل موتور وانکل نامیده می‌شود) نوعی موتور درون‌سوز است که به جای حرکت رفت و برگشتی پیستون‌ها، از یک طراحی دوار با دایره‌ای بیرون از مرکز برای تبدیل فشار به نیروی چرخشی استفاده می‌کند.
اجزای اصلی آن روتور، محفظه روتور، محور خروجی، شمع جرقه زنی، قطعات آب‌بندی می‌باشد. در موتور وانکل همانند موتورهای بنزینی چهار زمانه مخلوط هوا و بنزین وارد محفظه‌ی بزرگی از موتور می‌شود، سپس با کوچک شدن حجم آن مخلوط هوا و بنزین تحت فشار قرار گرفته و با ایجاد جرقه به وسیله شمع انفجار حاصل می‌شود.
مولکول‌های گاز در اثر احتراق منبسط می‌گردند و فشار محفظه‌ی تراکم به شدت بالا می‌رود و نیروی حاصل از آن به روتور اعمال شده و به علت اختلاف مرکز دوران بین روتور و میل‌لنگ، نیروی چرخشی در روتور ایجاد می‌گردد. این نیروی چرخشی به بادامک محور لنگ که در داخل روتور قرار دارد، وارد شده و به فلایویل و سیستم انتقال قدرت می‌رسد.
بیشتر بدانید : موتور احتراق داخلی چیست ؟
اجزای پیشرانه درون‌سوز وانکل
- روتور
روتور قطعه مثلثی شکل، دارای سه صفحه محدب است که هر یک در حکم یک پیستون عمل می‌کند.
در هر یک ازصفحه‌های روتور فرورفتگی وجود دارد که حجم موتور را افزایش می‌دهد و باعث افزایش مخلوط بنزین و هوای ورودی به موتور می‌شود.
در انتهای هر صفحه، تیغه‌ای فلزی برای آب بندی بیرون و محفظه‌ی احتراق وجود دارد. همچنین حلقه‌هایی فولادی برای آب بندی کناره‌ی محفظه‌ی احتراق و بیرون کار گذاشته شده‌است. روتور دارای مجموعه‌ای از چرخ‌دنده چیده شده در وسط پهلو است.
دندانه‌های این چرخ‌دنده با دندانه‌های چرخ‌دنده‌ای جفت می‌شود که به بدنه بسته شده‌است. این جفت شدگی چرخ‌دنده‌ها مسیر و جهت حرکت روتور را در محفظه تعیین می‌کند.
- محفظه
- محور خروجی
مزیت های پیشرانه درون‌سوز
موتورهای وانکل در قدرت خروجی مساوی با موتورهای پیستونی به طور قابل ملاحظه‌ای ساده‌تر و سبک‌تر هستند و همچنین قطعات درزگیری متحرک کمتری دارد چون روتور مستقیما شفت خروجی را به حرکت در می آورد و به واسطه یک یاتاقان بزرگ در این موتور، میله‌های اتصال و همچنین میل‌لنگ وجود ندارد.
حذف جرم متقابل و همچنین قطعات با استرس بالا و مستعد شکست نسبت به موتور پیستونی به موتور وانکل قابلیت اطمینان و نسبت قدرت به وزن بالا می‌دهد.
معایب پیشرانه درون‌سوز
اگر چه در دو بعد درزگیری بین روتور و اتاقک، بسیار ساده‌تر از یک موتور پیستونی متناظر به نظر می رسد. ولی در بررسی سه بعدی، عکس این موضوع حاکم است.
همان‌طور که نوک روتور می‌بایست کاملا بر روی منحنی اتاقک حرکت کند، روتور نیز می‌بایست کناره های اتاقک را درزگیری کند.
رینگ‌های پیستون هر کدام دارای یک شکاف است که به آن اجازه‌ی انبساط می‌دهد و لذا درزگیری کامل میسر نیست.