توربین بخار
توربین بخار که بوسیله بخار خشک یا بخار سوپر هیت به حرکت در میآید یکی از متداولترین انواع توربین در دنیاست این توربینها که معمولاً چند مرحله ای یا دو مرحله ای هستند (بسته به فشار بخار و توان توربین) عمر بالایی دارند و راندمان قابل قبولی هم دارند. ابتدا آب به وسیله حرارت تولید شده از روشهای زیر :
۱–۱- شکافت هستهای که انرژی حاصل از واکنش هسته ای در یک راکتور هسته ای در نهایت بخار خشک تولید میکند و با استفاده از یک توربین بخار انرژی بخار خشک به ژنراتور منتقل میشود؛ بنابراین یک نیروگاه هسته ای در حقیقت یک نیروگاه بخار است که برای تأمین بخار از انرژی هسته ای استفاده شده است.
از مزایای این نوع نیروگاه میتوان به انرژی ارزان و طولانی مدت اشاره کرد از معایب آن این است که باید انرژی آن همیشه مصرف شود و برای نوسانات بار مناسب نیست و حتی نوسانات بار در شرایطی میتواند برای آن خطرناک باشد همچنین در صورت بروز حادثه مانند آنچه در نیروگاه چرنوبیل یا نیروگاههای اتمی ژاپن رخ داد یک فاجعه انسانی رخ خواهد داد. اما با این حال هنوز بسیاری از کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا درصد بالای از انرژی مورد نیاز خود را از انرژی هسته ای تأمین میکنند.
۱–۲- از سوختن سوختهایی همچون زغال سنگ، گاز طبیعی یا نفت آب به جوش میآید و سپس از این بخار برای به حرکت درآوردن پرههای توربین استفاده میشود. در بعضی از نیروگاهها جدید از انرژی خورشیدی برای تأمین انرژی استفاده میشود.
۱–۳- انرژی زمین گرمایی این روش تولید انرژی در مکانهایی خاص مانند نزدیک آتش فشانهای نیمه فعال قابل ساخت است در این روش معمولاً با استفاده از آب گرمی که با فشار از داخل زمین فوران میکند توربینی خاص را به حرکت درمیآورند یا با استفاده از این حرارت مایعی که در دمای پایینی میجوشد را گرم میکنند و انرژی آن را به توربین میدهند. نیز اشاره کرد.
۱–۴- پانلهای فتوولتاییک و خورشید گرمایی در این روش نور خورشید مستقیماً به انرژی الکتریکی تبدیل میشود. اگر چه سلولهای فتو ولتاییک هنوز برای استفاده در مقیاس وسیع گران هستند اما راندمان سلولهای خورشیدی از ۳۰ درصد در گذشته ای نه چندان دور به ۴۰ درصد رسیده است. از پانلهای خورشیدی فتو ولتاییک بیشتر در مناطق دور افتاده و کم جمعیت که هزینه انتقال انرژی و نصب تجهیزات توجیه ندارد مورد استفاده قرار میگیرد. اما در کشورهای با فناوری پیشرفته مانند ژاپن، آلمان، ایالات متحده و.. به علت مسائل زیستمحیطی و افزایش راندمان نسل جدید این سلولها ظرفیت نصب با سرعت بالایی در حال افزایش است.
در روش خورشید گرمایی با استفاده از نور آفتاب و تمرکز انرژی خورشید به روشهای مختلف دمای آب را بالا میبرند و در نهایت اختلاف دمای ایجاد شده بین آب گرم و سرد باعث جریان آب میشود که این حرکت سبب میشود توربینی که در مسیرش قرار دارد را به حرکت وادارد و به این ترتیب الکتریسیته تولید میشود.
یا آنقدر دمای اب را بالا میبرند تا بخار تشکیل شود و با انرژی بخار توربین را به گردش درمیآورند. برای تمرکز انرژی گرمایی خورشید از آینههای شلجمی استفاده میشود یا اینکه با استفاده از محفظه ای شیشه ای دمای اب را بالا میبرند مانند همان پدیده ای که هنگام بسته بودن درهای خودرو در تابستان در داخل خودرو اتفاق میافتد و دمای داخل خودرو بسیار بیشتر از دمای محیط میشود فقط به این دلیل که بازتابش از داخل محفظه نمیتواند از محفظه عبور کند و دوبار بازتابیده میشود.
نکته بحرانی در مورد توربینهای بخار دما و فشار بخار است بخار ورودی به توربین باید آنقدر داغ باشد که بخار کاملاً خشک داشته باشیم تا در خروجی توربین که دما افت میکند قطرات آب تشکیل نشود در صورتی که قطرات آب در توربین تشکیل شود یک فاجعه رخ خواهد داد چون قطرات آب تشکیل شده در آن دما و فشار بالا به راحتی به پرههای گرانقیمت توربین صدمه میزنند.
از مزایای توربین بخار عمر مناسب و راندمان نسبتاً بالای آن است و از معایب آن میتوان به مصرف زیاد منابع آبی و هزینه بالای مورد نیاز برای سرمایهگذاری اولیه اشاره کرد و همچنین برای استارت این نیروگاه به زمان و فعالیت زیادی نیاز است و مشکلات خاص خود را دارد. همچنین بهرهبرداری از نیروگاه بخار پیچیدگیهای خاص خود را دارد.